เรื่องเล่าของตุ๊กตาชาววัง มีที่มาอย่างไร อ่านไปเป็นความรู้ เชิดชูความเป็นไทย งามวิไลเริ่ดสะแมนแตน

เรื่องเล่าของตุ๊กตาชาววัง มีที่มาอย่างไร จัดมาวันนี้นำเรื่องราวและสาระน่ารู้เชิดชูความเป็นไทยมาให้ได้อ่านฆ่าเวลากันค่ะ

สำหรับ ตุ๊กตาชาววัง อีกหนึ่งของที่ระลึกสุดน่ารักและใด ปั้นจากดินเหนียวเนื้่อดีในเขตลุ่มน้ำภาคกลาง..... ตุ๊กตาชาววัง หรือที่ชาวต่างชาติเรียกว่า Thai Miniature Doll ถือเป็นอีกหนึ่งสิ่งที่บ่งบอกถึงเอกลักษณ์ของความเป็นไทยได้เป็นอย่างดีเลยค่ะ เพราะตุ๊กตาตัวที่ปั้นออกมา ก็จะปั้นเป็นรูปวิถีชีวิตที่สื่อถึงความเป็นไทย อาทิเช่น การละเล่นของเด็กไทย แม่ค้าพายเรือแจวใส่หมอกขายของ หรือแม้แต่รูปผลหมากรากไม้ไทยต่าง กระทั้งปั้นเป็นรูปสัตว์ต่างๆในขนาดไซด์มินิสุดๆ และราคาขายก็ไม่แพงด้วยค่ะ ตอนแรกคิดว่าราคาน่าจะแพงกว่านี้ เพราะดูของอะไรที่จิ๋วน่าจะต้องแพงค่ะ ดูราคาไป โอ้..มายกอด ขนาดจิ๋วสุดราคาชิ้นละ 20 บาทเองค่ะ ปั้นเป็นผลใม้อยู่ในกระจาด ส่วนถ้าขนาดใหญ่ขึ้นก็ตามราคา แต่ก็ไม่ได้แพงเลย เหมาะซื้อไปเป็นของฝากให้กับคนรู้ใจ ตั้งแต่เด็ก ผู้ใหญ่ วัยชรา หากได้รับแล้วก็คง ช่ะช่ะช่าหัวใจไม่น้อยเชียวค่ะ

โดยเฉพาะอย่างยิ่งหากได้ส่งตุ๊กตาชาววังเป็นของขวัญมอบให้กับเพื่อนๆหรือคนรู้จักชาวต่างชาติอย่างประเทศแทบตะวันตก คงจะดีอกดีใจมิใช่น้อย เพราะได้รับผลิตภัณฑ์งานฝีมือที่บ่งบอกและสื่อถึงเอกลักษณ์ความเป็นไทยแท้ๆ

 

ตุ๊กตาชาววัง หรือที่ฝรั่งมังข้าชอบเรียกว่า Thai Miniature Doll ตุ๊กตาปั้นจากดินเหนียว งานฝีมือสุดจิ๋วที่บ่งบอกที่วิถีชีวิตความเป็นไทย

คนไทยเราเองก็ช่างมีคนที่ละเมียดละไม วิจิตรบรรจง รู้จักปั้นแต่งขึ้นมาได้อย่างอัศจรรย์ยิ่งนัก...แต่เดี๊ยนก็อยากรู้จังว่า ตุ๊กตาชาววังที่ปั้นกันขึ้นมานั้นมีที่มาอย่างไร วันนี้เดี๊ยนเลยไปค้นหาสาระความรู้จากเว็ปไซต์กูรูต่างๆ เอามาไว้ในบล็อกนี้ให้ท่านได้อ่านกัน เผื่อใครยังไม่ทราบก็จะได้ทราบไปพร้อมๆกัน อ่านฆ่าเวลาไปนะคะ


ที่มาของตุ๊กตาชาววัง มีที่มาอย่างไร

สำหรับตุ๊กตาชาววัง มีกำเนิดในช่วงปลายรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 5  โดยทำเป็นของเล่นเฉพาะในกลุ่มข้าหลวงชาววังเท่านั้น ต่อมาข้าหลวงบางคนที่ออกมาอาศัยกับครอบครัวนอกวัง หรือไปอยู่ตามหมู่บ้านชนบท ก็นำความรู้นี้ติดตัวมาด้วย ก็เลยริเริ่มทำตุ๊กตาชาววังออกขาย จึงเริ่มเป็นที่รู้จักของประชาชนทั่วไป โดยการปั้นตุ๊กตาบ่งบอกถึงคุณค่าแห่งศิลปวัฒนธรรมไทยได้เป็นอย่างดี นอกจากนี้อีกหนึ่งที่มาน่าจะมาจากสุภาษิตที่ว่า อยู่บ้านท่านอย่านิ่งดูดาย ปั้นวัวปั้นควายให้ลูกท่านเล่น ซึ่งสุภาษิตนี้บ่งบอกถึงอัตลักษณ์และวิถีชีวิตชาวไทยที่ปั้นตุ๊กตาจากดินเหนียวมาตั้งแต่ในอดีตด้วย

และปัจจุบันชุมชนที่ปั้นตุ๊กตาชาววังที่ใหญ่ที่สุดอยู่ที่ศูนย์ตุ๊กตาชาววังบ้านบางเสด็จ อำเภอป่าโมก จังหวัดอ่างทอง โดยในปี พ.ศ. 2519 มีโครงการรื้อฟื้นวิชาการปั้นตุ๊กตาชาววังที่สมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ ทรงราชทานแก่ชาวบ้านบางเสด็จ ทำให้ที่นี่กลายเป็นแหล่งผลิตตุ๊กตาชาววังที่ใหญ่ที่สุดและมีชื่อเสียงแพร่หลายขจรขจายไปไกลทั่วโลก สร้างอาชีพเสริมเพิ่มพูนรายได้ให้แก่ชาวราษฎรได้อย่างดี

ตุ๊กตาชาววัง เป็นเป็นตุ๊กตาแม่ค้านั่งขายผลไม้ไทยอยู่ในกระจาด งามสะอาดดี สีสมร อรชรอ๊อนแอ๊น เริ่ดสะแมนแตนยิ่งนัก

โดยที่มาของศูนย์ตุ๊กตกชาววังแห่งนี้สืบเนื่องมาจาก มาจาก อ่างทอง เป็นจังหวัดที่มักประสบปัญหาน้ำท่วมในช่วงหน้าฝนมาเป็นระยะเวลายาวนาน ทำให้ประชาชนมีความเดือดร้อนเป็นอย่างมาก แต่เดิมพื้นที่ในแถบนี้มีอาชีพทำอิฐและเหลาไม้ก้านธูป เมื่อยามที่ฝนตกน้ำท่วมไม่สามารถเผาอิฐหรือตากธูปได้เลย ทำให้ได้รับความเดือดร้อนในเรื่องการทำมาหากินช่วงหน้าฝนเป็นอย่างมาก

ในปี พ.ศ. 2519 สมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ เสด็จฯ ทรงเยี่ยมราษฎรที่ตำบลบางเสด็จ มีพระราชดำริว่า น่าจะมีอาชีพเสริมอย่างอื่น โดยทรงคำนึงว่าชาวบ้านมีทรัพยากรธรรมชาติที่พร้อมอยู่แล้ว คือ ดินเหนียวที่ใช้ทำอิฐ ประกอบกับทรงระลึกถึงตุ๊กตาไทยที่เรียกว่าตุ๊กตาชาววังนั้นหาดูได้ยากเกือบจะสูญสิ้นไปหมดแล้ว หากจะฟื้นฟูขึ้น ก็น่าจะช่วยสืบสานศิลปหัตถกรรมไทยแบบโบราณของไทยได้อีกอย่างหนึ่ง

ฉะนั้นจึงทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ส่งอาจารย์จุลทัศน์ พยาฆรานนท์ และอาจารย์เสริมศรี บุนนาค จากวิทยาลัยเพาะช่าง มาสอนปั้นตุ๊กตาชาววัง โดยมีการจัดตั้งโครงการปั้นตุ๊กตาไทยขึ้น ครั้งแรกมีผู้เข้ารับการฝึกอบรม 150 คน ฝึกสอนกันได้ 3 เดือนก็จัดให้มีพิธีไหว้ครู โดยสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี เสด็จฯ มาทรงเป็นประธานพิธีไหว้ครู และได้ตั้งศูนย์ตุ๊กตาชาววังบ้านบางเสด็จแห่งนี้ขึ้นด้วย

ผลไม้ไทยในกระจาดอันเล็กกะจิ๋วหลิว น่ารักมากๆ

โดยศูนย์ตุ๊กตาชาววังบ้านบางเสด็จตั้งอยู่ภายในบริเวณวัดท่าสุทธาวาส ริมฝั่งแม่น้ำเจ้าพระยาซึ่งมีทัศนียภาพโดยรอบร่มรื่นและสวยงาม เป็นอาคารทรงไทย 2 ชั้น ชื่อว่า “คุ้มสุวรรณภูมิ”
- ชั้นบนแสดงนิทรรศการพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว พร้อมด้วยพระบรมวงศานุวงศ์
- ชั้นล่างเป็นที่ทำการของกลุ่มปั้นตุ๊กตาชาววัง มีการจัดแสดงผลงานและจำหน่ายผลิตภัณฑ์ตุ๊กตาชาววัง พร้อมด้วยผลิตภัณฑ์ OTOP ของจังหวัดอ่างทอง และเป็นการสร้างงานสร้างรายได้ให้แก่ชุมชนแห่งนี้อย่างยังยืนอีกด้วย

วิถีชีวิตของชาวไทยในอดีตที่พูกพันธ์กับสายน้ำต้องใช้เรือแจว

นอกจากนี้แล้วนะค่ะ ยังเป็นแหล่งเรียนรู้ชั้นดีที่นักท่องเที่ยวสามารถชมและเรียนรู้วิธีการปั้นตุ๊กตาชาววังด้วยดินเหนียว ซึ่งตุ๊กตาแต่ละตัวที่ปั้นก็จะปั้นออกมาให้เห็นถึงวิถีชีวิตความเป็นอยู่ของคนและวัฒนธรรม ประเพณีไทยต่างๆ เช่น การละเล่นของเด็กไทย รูปผลไม้ไทยหลากชนิด แม่ค้าพายเรือแจว วงดนตรีโมหรีปี่พาทย์ และยังมีรูปแบบของตุ๊กตาแบบต่างๆอีกมากมาย ซึ่งล้วนแล้วแต่สวยงามและน่ารัก และนักท่องเที่ยวที่แวะมาก็สามารถชมการสาธิตการปันตุ๊กตาของชุมชนในระแวกใกล้เคียง ซึ่งแต่ละหมู่บ้านก็จะปั้นตุ๊กตาที่แตกต่างกันออกไป เพื่อให้ชิ้นงานไม่ซ้ำกันและให้มีความน่าสนใจขึ้น

สำหรับใครที่แวะไปเที่ยวอ่างทอง ก็อย่าลืม!! แวะไปที่ศูนย์ตุ๊กตาชาววังบ้านบางเสด็จแห่งนี้นะค่ะ เพราะตุ๊กตาแต่ละตัวก็เล็กกะจิ๋วหลิ๋ว น่ารักจริงๆ เหมาะแก่การซื้อไปเป็นของฝากให้กับคนรู้ใจ ไม่ว่าจะวัยเด็กหรือวัยผู้ใหญ่ วัยชรา ก็เหมาะสมเป็นของที่มีคุณค่าและช่วยสานต่อความเป็นไทย แถมยังได้อุดหนุนให้ชาวบ้านที่ปั้นตุ๊กตาชาววังมีรายได้และมีกำลังใจ ที่จะสร้างสรรค์ชิ้นงานใหม่ๆออกมาอีกด้วย

สำหรับเว็ปบล็อกในวันนี้ก็ขอจบเพียงเท่านี้นะค่ะ หากมีข้อผิดพลาดประการใด ดิฉันต้องขออภัยด้วยค่ะ และต้องขอขอบพระคุณผู้อ่านทุกท่านที่แวะเวียนคลิ๊กเข้ามาอ่านกัน หวังว่าจะได้พบกันอีกในเว็ปบล็อกถัดไปนะคะ จากคุณนายเว่อร์ เทอร์ชอบเที่ยวกินนอน
---------------------------------------------------------------