เรื่องน่ารู้ของ วัดศรีชุม วัดพระใหญ่ในวิหารแห่งอาณาจักรสุโขทัย ที่ใครๆก็ต้องปักหมุดมาชมกัน

เรื่องน่ารู้เกี่ยวกับ วัดศรีชุม วัดพระใหญ่ในวิหารกลางแจ้งอันเก่าแก่ในอุทยานประวัติศาสตร์สุโขทัย ที่ใครก็ต้องไปชมกันสักครั้งครา

ก็ขอสวัสดีทักทาย ซำบายดี กับเหล่าพี่ๆน้องๆผ่องเพื่อนเหล่าผู้รักการทัศนาจร อรชร อ้อนแอ้น สุดสะแนน แสนโสภา ช่ะช่ะช่าหัวใจกันทุกคน กลับมาพบกันบทความน่ารู้เล็กน้อยๆ ที่จะมานำเสนออีกเช่นเคยนะคะ หลังจากบทความบล็อกก่อนหน้าได้พาลั๊ลลา ไปยลตระการท่องเมืองเก่าอยุธยา แต่บล็อกนี้ขอล่องขึ้นเหนือไปท่องอาณาจักรสุโขทัย อีกหนึ่งแหล่งเรียนรู้ทางประวัติศาสตร์ที่ใครได้แวะไป ก็เห็นต้องหลงใหลในความศิวิไลในอดีตอย่างแท้จริง

และใครก็แล้วแต่ ที่ได้มาแลชม ยลตระการอุทยานประวัติศาสตร์สุโขทัย คงจะพลาดไม่ได้ที่จะไปเที่ยวชม และสักการะนมัสการ พระพุทธรูปองค์ใหญ่ในอุโบสถกลางแจ้งอันเก่า ที่วัดศรีชุม วัดที่มีชื่อเสียงดึงดูดนักเดินทางจากทั่วทุกมุมโลกให้แวะมาเยือนโบราณสถานแห่งนี้อย่างไม่เคยเสื่อมคลาย

โบราณสถานในเขตอุทยานแห่งประวัติศาสตร์สุโขทัย ตั้งอยู่ทางทิศตะวันตกเฉียงเหนือนอกกำแพงเมืองเดิม ภายในวัดมีโบราณสถานสำคัญได้แก่ มณฑป เป็นที่ประดิษฐานพระพุทธรูปปางมารวิชัยองค์ใหญ่ซึ่งมีนามว่า "พระอจนะ"

เป็นหนึ่งในโบราณสถานในเขตอุทยานแห่งประวัติศาสตร์สุโขทัย ตั้งอยู่ทางทิศตะวันตกเฉียงเหนือนอกกำแพงเมืองเดิม ใน ตำบลเมืองเก่า ภายในวัดมีโบราณสถานสำคัญได้แก่ มณฑป เป็นที่ประดิษฐานพระพุทธรูปปางมารวิชัยองค์ใหญ่ซึ่งมีนามว่า "พระอจนะ" องค์พระพุทธรูปประดิษฐานอยู่ในมณฑป ขนาดความสูง 15 เมตร ที่ปรากฎชื่อในหลักศิลาจารึกที่ 1 ว่า พระอจนะ มีความหมายว่า ผู้ไม่หวั่นไหว ปัจจุบันยอดพระมณฑปได้พังทลายหมดแล้ว เหลือแต่เพียงผนังกำแพงโดยรอบ ไม่มีหลังคาปกคลุม

ภายในวัดศรีชุม มีสิ่งที่โดดเด่น คือ อุโมงค์ในช่องผนังของมณฑป มีภาพจารลายเส้นบนแผ่นหินชนวน เล่าเรื่องอดีตชาติต่างๆของพระพุทธเจ้า ที่เรียกว่า ชาดก บางภาพมีลักษณะทางศิลปะกรรมคล้ายกับศิลปะลังกา โดยมีอักษรสมัยสุโขทัยกำกับบอกเรื่องราวไว้ด้วย นอกจากนี้ยังค้นพบศิลาจารึกหลักที่ 2 เรียกว่าจารึก วัดศรีชุม ที่เล่าเรื่องราวการก่อตั้งราชวงศ์สุโขทัย

คำว่า ศรี มาจากคำเรียกพื้นเมืองเดิมของไทยว่า "สะหลี" ซึ่งหมายถึง ต้นโพธิ์ ดังนั้นชื่อ ศรีชุม จึงหมายถึงดงของต้นโพธิ์ แต่ในหนังสือพระราชพงศาวดารกรุงศรีอยุธยาที่เขียนในสมัยอยุธยาตอนปลาย ไม่เข้าใจความหมายนี้แล้ว จึงเรียกสถานที่นั้นว่า "ฤๅษีชุม" ซึ่งเป็นสถานที่ ที่สมเด็จพระนเรศวรมหาราช มาประชุมทัพก่อนที่จะยกทัพไปปราบเมืองสวรรคโลก อันเป็นต้นตอของตำนานเรื่อง พระพุทธรูปพูดได้ ที่เล่าขาดกันต่อมา

พระพุทธอจนะ เป็นที่เลื่องลือถึงความศักดิ์สิทธิ์และมีมนต์เสน่ห์และเอกลักษณ์ชวนให้นักท่องเที่ยวมาเที่ยวชมและสักการะอย่างไม่ขาดสาย

สำหรับ พระพุทธอจนะ เป็นที่เลื่องลือถึงความศักดิ์สิทธิ์และมีมนต์เสน่ห์และเอกลักษณ์ชวนให้นักท่องเที่ยวมาเที่ยวชมและสักการะอย่างไม่ขาดสาย และถือเป็นหนึ่งในสถานที่เที่ยวที่สำคัญที่สุดแห่งหนึ่งของจังหวัดสุโขทัย ในปัจจุบันทางด้านตะวันตกเฉียงใต้ไม่ห่างจากตัวโบราณสถานนัก มีวัดสร้างใหม่มีพระภิกษุสงฆ์จำพรรษา ใช้ชื่อว่าวัดศรีชุมเช่นเดียวกัน

พระพุทธรูปปางมารวิชัย ศิลปะสุโขทัย หน้าตักกว้าง 11.30 เมตร สูง 15 เมตร องค์พระพุทธรูปมีขนาดใหญ่เต็มวิหาร

พระอจนะเป็นพระพุทธรูปปางมารวิชัย ขัดสมาธิราบ วัสดุปูนปั้น แกนในก่ออิฐและศิลาแลง หน้าตักกว้าง 11.30 เมตร สูง 15 เมตร องค์พระพุทธรูปมีขนาดใหญ่เต็มวิหาร ศิลปะแบบสุโขทัย ซึ่งคำว่า อจนะ มีผู้ให้ความหมายพระอจนะว่าหมายถึงคำในภาษาบาลีว่า “อจละ” ซึ่งแปลว่า “ผู้ไม่หวั่นไหว มั่นคง” “ผู้ที่ควรแก่การเคารพกราบไหว้”

ในช่วงสมัยอยุธยา เมื่อครั้งสมเด็จสมเด็จพระนเรศวรมหาราช ประกาศอิสรภาพในปี พ.ศ. 2127 ที่เมืองแครง ทำให้หัวเมืองต่าง ๆ ยกเลิกการส่งส่วยให้กับพม่า แต่ยังมีเมืองเชลียง ( สวรรคโลก) ที่ไม่ยอมทำตามพระราชโองการของพระองค์ พระองค์จึงนำทัพเสด็จมาปราบเมืองเชลียง และได้มีการมาชุมนุมทัพที่วัดศรีชุมแห่งนี้ก่อนที่จะไปตีเมืองเชลียง

และด้วยการรบในครั้งนั้นเป็นการรบระหว่างคนไทยกับคนไทยด้วยกัน ทำให้เหล่าทหารไม่มีกำลังใจในการรบไม่อยากรบ สมเด็จพระนเรศวรจึงได้วางแผนสร้างกำลังใจให้กับทหาร โดยการให้ทหารคนหนึ่งปีนบันไดขึ้นไปทางด้านหลังองค์พระ และพูดให้กำลังใจแก่เหล่าทหาร ทำให้ทหารเกิดกำลังใจที่จะต่อสู้ ด้วยเหตุนี้จึงทำให้เกิดตำนานพระพูดได้ที่วัดศรีชุมแห่งนี้ และพระนเรศวรยังได้มีการทำพิธีถือน้ำพิพัฒน์สัตยาขึ้นที่วัดแห่งนี้ด้วย

ตามหลักฐานระบุว่าวัดแห่งนี้ได้มีการบูรณะครั้งใหญ่ในสมัยพระเจ้าลิไท และมีการดูแลบูรณะเรื่อยมา สันนิษฐานว่าวัดนี้ได้ถูกทิ้งร้างในสมัยอยุธยาตอนปลาย

ตามหลักฐานระบุว่าวัดแห่งนี้ได้มีการบูรณะครั้งใหญ่ในสมัยพระเจ้าลิไท และมีการดูแลบูรณะเรื่อยมา สันนิษฐานว่าวัดนี้ได้ถูกทิ้งร้างในสมัยอยุธยาตอนปลาย จนกระทั่งในสมัย รัชกาลที่ 9 ได้มีโครงการบูรณปฏิสังขรณ์ ในปี พ.ศ. 2495 โดยเริ่มมีการบูรณะพระพุทธรูปพระอจนะ โดยศาสตราจารย์ศิลป์ พีระศรี และอาจารย์เขียน ยิ้มสิริ วัดจึงอยู่ในสภาพที่เห็นในปัจจุบัน

วัดศรีชุม สันนิษฐานว่าสร้างในสมัยพ่อขุนรามคำแหง ในวัดปรากฏโบราณสถานขนาดใหญ่ลักษณะมณฑปรูปสี่เหลี่ยมจัตุรัสประดิษฐานพระพุทธรูปปูนปั้นขนาดใหญ่เต็มมณฑป

สภาพโบราณสถานในวัดศรีชุม  สันนิษฐานว่าสร้างในสมัยพ่อขุนรามคำแหง ในวัดปรากฏโบราณสถานขนาดใหญ่ลักษณะมณฑปรูปสี่เหลี่ยมจัตุรัสประดิษฐานพระพุทธรูปปูนปั้นขนาดใหญ่เต็มมณฑป ซึ่งสันนิษฐานว่าในอดีตตัวมณฑปน่าจะมีหลังคาคล้ายโดม ตัวมณฑปนั้นตั้งอยู่บนฐานสูง ด้านหน้าเปิดเป็นช่องเห็นพระพักตร์พระพุทธรูปงดงามแต่ไกล

อีกหนึ่งส่วนสำคัญคือ วัดศรีชุมมีการวางผังที่แปลกกว่าวัดทั่วไป ที่ใช้มณฑปที่มีพระพุทธรูปขนาดใหญ่ประดิษฐานเป็นประธานของวัดเปรียบเป็นอุเทสิกเจดีย์

และอีกหนึ่งส่วนสำคัญคือ วัดศรีชุมมีการวางผังที่แปลกกว่าวัดทั่วไป ที่ใช้มณฑปที่มีพระพุทธรูปขนาดใหญ่ประดิษฐานเป็นประธานของวัดเปรียบเป็นอุเทสิกเจดีย์ และมีพระวิหารต่อออกมาแบบที่เป็นที่นิยมในสมัยนั้น นักโบราณคดีให้ความเห็นว่ามณฑปพระอจนะน่าจะสร้างโดยมีคติเป็นพระคันธกุฎี คือที่ประทับของพระพุทธเจ้าในสมัยพุทธกาล

วัดศรีชุม รูปแบบสันนิษฐานในอดีต ประกอบด้วย มณฑป วิหาร มณฑปเล็ก และวิหารขนาดเล็ก

ตัวโบราณสถานประกอบด้วยอาคารหลัก 2 หลัง หลังแรกเป็นมณฑปรูปสี่เหลี่ยมกว้าง 32 คูณ 32 ม. สูง 15 ม. ภายในประดิษฐานพระพุทธรูปที่มีชื่อว่า พระอจนะ ในด้านหน้า เป็นวิหารหลวงมี 6 ห้อง ปรากฏในศิลาจารึกว่า “เบื้องตีนนอน” อยู่ทางทิศเหนือ จะมีพระพุทธรูปใหญ่ “เบื้องหัวนอน” จะอยู่ทางทิศใต้ สมัยพ่อขุนรามคำแหงโปรดให้สร้างมณฑปครอบพระพุทธรูปไว้ และในสมัยพระเจ้าลิไทโปรดให้ก่อผนังใหม่อีกข้างให้ห่างจากผนังเดิม 1 เมตร 50 ซ.ม.

โดยช่องว่างให้ทำบันได ทำอุโมงค์ขึ้นไปทางด้านหลังองค์พระ ผนังของอุโมงค์นี้โปรดให้ไปแกะหินชนวนจากเจดีย์เก้ายอดที่วัดมหาธาตุที่แกะ

โดยช่องว่างให้ทำบันได ทำอุโมงค์ขึ้นไปทางด้านหลังองค์พระ ผนังของอุโมงค์นี้โปรดให้ไปแกะหินชนวนจากเจดีย์เก้ายอดที่วัดมหาธาตุที่แกะ สลักเป็นเรื่องราวชาดก 550 พระชาติ และในส่วนที่แกะหินชนวนโปรดให้สร้างพระสาวกปางลีลากระทำอัญชลีขึ้นแทน ในการสร้างมณฑปที่มีผนัง 2 ชั้นนั้นได้รับอิทธิพลศิลปะโปโลนนารวะของลังกา ซึ่งแพร่หลายมากในสมัยปรกมพาหุ ในสมัยพ่อขุนรามคำแหงนิยมสร้างพระอัฏฐารส และสมัยพระยาลิไทนิยมสร้างพระสาวกลีลา

ตามฝาผนังอุโมงค์มีภาพเขียนเก่าแก่แต่เลอะเลือนเกือบหมด ภาพเขียนนี้มีอายุเกือบ 700 ปี เพดานผนังมีแผ่นหินชนวนสลักภาพลายเส้นเป็นเรื่องในชาดกต่างๆ มีจำนวน 50 ภาพ เรียงประดับต่อเนื่องกัน ทั้งหมดนี้ถือได้ว่าเป็นงานจิตรกรรมไทยที่เก่าแก่ที่สุดด้วย

ศิลาจารึกวัดศรีชุมเรียกว่า ศิลาจารึกหลักที่ 2 ทำด้วยหินดินดานเป็นรูปใบเสมา

และศิลาจารึกวัดศรีชุมเรียกว่า ศิลาจารึกหลักที่ 2 ทำด้วยหินดินดานเป็นรูปใบเสมา กว้าง 67 เซนติเมตร สูง 275 เซนติเมตร หนา 8 เซนติเมตร ด้านที่หนึ่งจารึกอักษรไทยสุโขทัย ภาษาไทย มี 107 บรรทัด ด้านที่สองมี 95 บรรทัด มีอายุประมาณ ปี พ.ศ. 1880 - 1910 นายพลโทพระยาสโมสรสรรพการ เมื่อครั้งเป็นที่หลวงสโมสรพลการ พบที่อุโมงค์วัดศรีชุม เมืองเก่าสุโขทัย เมื่อปี พ.ศ. 2430 ปัจจุบันอยู่ที่พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติพระนคร

วัดนี้เป็นสถานที่พบศิลาจารึกหลักที่ 2 หรือศิลาจารึกวัดศรีชุม พูดถึงความเป็นมาของราชวงศ์พระร่วง และราชวงศ์ผาเมืองและการตั้งเมืองสุโขทัย

วัดนี้เป็นสถานที่พบศิลาจารึกหลักที่ 2 หรือศิลาจารึกวัดศรีชุม พูดถึงความเป็นมาของราชวงศ์พระร่วง และราชวงศ์ผาเมืองและการตั้งเมืองสุโขทัย ซึ่งเป็นหลักฐานสำคัญที่ยืนยันความเป็นของแท้ดั้งเดิมของจารึกหลักที่หนึ่งในคราวที่มีกรณีข้อกล่าวหาว่าจารึกหลักหนึ่งเป็นของปลอม แผ่นหินที่แกะมาจากเจดีย์วัดมหาธาตุจารึกเป็นรูปบุคคล และรูปอาคาร เป็นหลักฐานชั้นสำคัญที่ทำให้เรารู้ว่าอาคารและบุคคลในสุโขทัยเป็นอย่างไร ซึ่งบอกเล่าประวัติความเป็นมาของการก่อตั้งเมืองสุโขทัยได้เป็นอย่างดี

แม้กาลเวลาจะผ่านมานานหลายร้อยปี วัดศรีชุมก็ยังเป็นแหล่งท่องเที่ยว รวมทั้งเป็นสัญลักษณ์ที่สวยงาม สื่อถึงความเจริญรุ่งเรืองในอดีตของอาณาจักรแห่งนี้

และแม้กาลเวลาจะผ่านมานานหลายร้อยปี วัดศรีชุมก็ยังเป็นแหล่งท่องเที่ยว รวมทั้งเป็นสัญลักษณ์ที่สวยงาม สื่อถึงความเจริญรุ่งเรืองในอดีตของอาณาจักรแห่งนี้ และสร้างชื่อเสียงให้นักเดินทางจากทั่วทุกมุมโลกเดินทางมาเยี่ยมชมอุทยานประวัติศาสตร์สุโขทัย ช่วงเสริมสร้างงานและสร้างรายได้ให้กับชุมชนในท้องที่อีกด้วย

เครดิตข้อมูลจาก : https://de.wikipedia.org/wiki/Wat_Si_Chum
-------------------------------------------------------------------------
บทความบล็อกอื่นๆ มีดังนี้

เปิดกรุวัดราชบูรณะ กับการลักลอบขุดกรุขโมยทรัยพย์สินมีค่าของชาติไป คลิ๊กดูรายละเอียด>>

เรื่องน่ารู้กับการเปิดกรุ วัดราชบูรณะ เมืองเก่าอยุธา กับการลักลอบขุดกรุขโมยทรัยพย์สินมีค่าของชาติไป  คลิ๊กดูบทความค่ะ>>

คำศัพท์ภาษาอังกฤษเกี่ยวกับเครื่องสำอางต่างๆทั้งของสตรีและบุรุษ คลิ๊กดูรายละเอียด>>

รวมคำศัพท์น่ารู้เกี่ยวกับเครื่องสำอางต่างๆ ทั้งของผู้หญิงและของผู้ชาย มีคำว่าอะไรบ้าง จัดมาให้อ่านกัน คลิ๊กดูรายละเอียดบทความค่ะ>>>

ฝึกภาษาอังกฤษด้วยการร้องเพลงลิปซิ้งยอดนิยม  มีเพลงอะไรบ้าง คลิ๊กดูรายละเอียดค่ะ>>

แนะนำฝึกภาษาอังกฤษด้วยการร้องเพลงลิปซิ้ง พร้อมคำแปลไทย ร้องได้อย่างเพลิดเพลินใจ มีเพลงอะไรบ้าง คลิ๊กดูรายละเอียดบทความค่ะ>>>

วิธีการทำข้าวหมากโบราณทานเองง่ายๆ อร่อยมีประโยชน์ต่อร่างกาย คลิ๊กดูวิธีการทำค่ะ>>

แนะนำวิธีการทำข้าวหมากโบราณทานแบบง่ายๆ มากมีสรรพคุณประโยชน์ต่อร่างกายอีกด้วย คลิ๊กดูรายละเอียดวิธีการทำค่ะ>>>

รวมคำอวยพรวันสงกรานต์ ข้อความทางออนไลน์ มีคำว่าอะไรบ้าง คลิ๊กดูรายละเอียด>>

น่ารู้กับคำอวยพรวันสงกรานต์ภาษาอังกฤษ-แปลไทย ข้อความส่งทางออนไลน์ให้กับผู้รับอย่างสุขใจ มีคำว่าอะไรบ้าง คลิ๊กดูรายละเอียดบทความค่ะ>>>

รวมคำศัพท์ภาษาอังกฤษน่ารู้เกี่ยวกับชื่อสถานที่ต่างๆ คลิ๊กดูรายละเอียดค่ะ>>

แนะนำคำศัพท์ภาษาอังกฤษน่ารู้เกี่ยวกับชื่อสถานที่ต่างๆ ที่อาจไม่รู้มาก่อน มีคำว่าอะไรบ้าง คลิ๊กดูรายละเอียดบทความค่ะ>>>

แนะนำคำศัพท์ภาษาอังกฤษเกี่ยวห้องครัว อุปกรณ์ของใช้ต่างๆที่จำเป็น มีอะไรบ้าง>>>

น่ารู้กับคำศัพท์ภาษาอังกฤษเกี่ยวกับห้องครัว อุปกรณ์ของใช้จำเป็นต่างๆ ที่หลายคนอาจไม่รู้มาก่อน มีคำว่าอะไรบ้าง คลิ๊กดูรายละเอียดบทความค่ะ>>>

น่ารู้กับคำคมภาษาอังกฤษ แปลไทย เพื่อสร้างกำลังใจให้ดำเนินชีวิต คลิ๊กดูบทความค่ะ>>

สาระน่ารู้กับคำคมภาษาอังกฤษ แปลไทย เพื่อสร้างกำลังใจในการดำเนินชีวิตให้สู้ต่อไปอย่างสดใส มีคำว่าอะไรบ้าง คลิ๊กดูรายละเอียดบทความค่ะ>>>

เมนูอาหารว่างคาวหวานแบบไทยทานคลายร้อนยอดนิยม มีเมนูอะไรบ้าง>>>

รวมเมนูอาหารว่างคาวหวานไทยๆยอดนิยมช่วยคลายร้อน ที่ใครก็ต้องสรรหามาทานกัน มีเมนูอะไรบ้าง จัดมาให้อ่านกัน คลิ๊กดูรายละเอียดบทความค่ะ>>>

น่ารู้กับคำศัพท์ภาษาอังกฤษเกี่ยวกับอุปกรณ์สำนักงาน มีคำว่าอะไรบ้าง>>>

 สาระน่ารู้กับคำศัพท์ภาษาอังกฤษเกี่ยวกับอุปกรณ์สำนักงานที่หลายคนอาจไม่รู้มาก่อน มีคำว่าอะไรบ้าง คลิ๊กดูรายละเอียดบทความค่ะ>>>

รวมดอกไม้ประจำ 77 จังหวัดในเมืองไทย มีดอกไม้อะไรบ้าง คลิ๊กดูบทวามค่ะ>>

เรื่องน่ารู้กับดอกไม้ประจำ 77 จังหวัดในเมืองไทย มีดอกไม้อะไรบ้าง จัดมาให้อ่านเป็นความรู้กัน คลิ๊กดูรายละเอียดบทความค่ะ>>>

พืชผักสมุนไพรไทยสู้กับโรคหวัด Virus Covid 19 มีอะไรบ้าง คลิ๊กดูบทความค่ะ>

รวมพืชผักสมุนไพรไทยสู้โรคหวัดไวรัส Corona Covid 19 ที่ต้องมีติดครัว ทำอาหารอร่อยได้ประโยชน์ มีอะไรบ้าง จัดมาให้อ่านกัน คลิ๊กดูรายละเอียดบทความค่ะ>>>

คำศัพท์ภาษาอังกฤษที่สามารถทำที่บ้านได้อย่างสำราญใจ คลิ๊กดูบทความค่ะ>>

น่ารู้กับคำศัพท์ภาษาอังกฤษกับงานอดิเรกที่สามารถทำที่บ้านได้อย่างเพลิดเพลินจำเริญใจ มีอะไรบ้าง จัดมาให้อ่านกัน คลิ๊กดูรายละเอียดบทความค่ะ>>